پایتخت 57 ساله ایران؛ از کاخ چهل ستون تا سعدالسلطنه

به گزارش تور تایلند ارزان، قزوین که در دوره صفویه، 57 سال پایتخت ایران بود، امروز با وجود اماکن و موزه های تاریخی بسیار، به عنوان یکی از مقصدهای گردشگری کشور محسوب می گردد. این شهر تاریخی سابقه دو پایتختی را در دوران مختلف تاریخی به دوش می کشد؛ در حقیقت قزوین پایتخت خوشنویسی ایران نیز شناخته می گردد.

پایتخت 57 ساله ایران؛ از کاخ چهل ستون تا سعدالسلطنه

به گزارش خبرنگاران، بی تردید برای بسیاری از مردم ایران که اطلاعات زیادی از قزوین نداشته باشند تصور اینکه بازدید از جاذبه های گردشگری قزوین چند روز زمان می برد کمی سخت باشد این شهر به دلیل پایتخت بودن در دوره صفویه، پیش از اصفهان تقریبا هر آنچه که در اصفهان هست را در ابعاد کوچکتری در خود جا داده است؛ شهری که علاوه بر جاذبه های تاریخی رنگ و بوی بی مثالی از طبیعت بکر نیز دارد و حتی به عنوان مرکز برخی محصولات کشاورزی همچون زغال اخته و برخی گیاهان دارویی نیز شناخته می گردد.

شهر قزوین با حدود 430 هزار نفر جمعیت در فاصله 150 کیلومتری تهران قرار گرفته است. قزوین به خاطر موقعیت تاریخی خود به عنوان دومین پایتخت در دوره صفوی دارای مراکز مهم تاریخی و میراث فرهنگی است و از این جهت در مقیاس جهانی کم نظیر است. استان قزوین با وجود اینکه کمتر از یک درصد مساحت کشور را دارد؛ دارای بیشترین آثار ثبت شده تاریخی در ایران است.

این شهر با داشتن مراکز دانشگاهی و علمی متعدد و با داشتن 150 هزار دانشجو به عنوان قطب جاذب دانشجویان ایفای نقش می نماید. این شهر از نظر گردشگری مذهبی نیز موقعیت ممتازی دارد به نحوی که آن را شهر چهارانبیای الهی و چهارمین حرم اهل بیت در ایران می نامند.

بهره گیری از این همه موقعیت های مختلف در جهت توسعه گردشگری در سطح استان می تواند نه تنها برای توسعه اقتصادی استان که حتی کشور نیز نقش بسزایی داشته باشد؛ شهرداری قزوین نیز در این راستا و همزمان با هفته فرهنگی این شهر با هدف معرفی جاذبه های گردشگری و تاریخی قزوین تور بازدید اصحاب رسانه را برگزار کرد. در این بازدید اصحاب رسانه نخست در ساختمان عمارت شهرداری این شهر که نخستین ساختمان شهرداری احداث شده در ایران است حضور پیدا کردند. عمارت شهرداری قزوین (موزه بلدیه) مربوط به دوره قاجار است و در خیابان شهرداری قزوین واقع شده است. این بنا اولین ساختمان شهرداری در ایران است.

ساختمان عمارت شهرداری قزوین قدیمی ترین عمارت شهرداری ها است که از سال 1306 شهرداری قزوین درآن مستقر شده است. مجموعه شهرداری قزوین (موزه بلدیه کنونی) قبل از جنگ جهانی اول توسط شرکت روسی شوسه که راه شوسه از قزوین به تهران را راه اندازی کرد، احداث شد و متعلق به این شرکت بوده است که آن ها این مجموعه را گسترش داده و منبع آب و کلیسای کانتور که کوچکترین کلیسا در نوع خود محسوب می گردد را ایجاد کردند، همچنین با استفاده از عمارت شهرداری به عنوان باشگاه در این مکان زندگی می کردند. اما بعد از جنگ موظف به دادن غرامت به ایران شدند و این مجموعه تحویل بلدیه قزوین شد.

در ادامه اصحاب رسانه از کاروانسرای بزرگ سعدالسلطنه بازدید کردند. این کاروانسرا عنوان بزرگترین کاروانسرای درون شهری ایران را داراست. این مجموعه در مرکز شهر تاریخی قزوین میان دولتخانه صفوی و بازار بزرگ شهر قرار گرفته است. این بنای معظم از نمونه های منحصر به فرد معماری مکتب قزوین و از آخرین شاهکارهای معماری سنتی ایران در دوره ناصرالدین شاه قاجار است. قدمت این مجموعه بالغ بر 120 سال است و با همت حاکم وقت شهر، باقرخان سعدالسلطنه احداث شده است. مساحت این مجموعه بالغ بر 3 هکتار است و 90 درصد مرمت کالبدی مجموعه اجرا شده است.

این مجموعه با سراهای بسیار چون سرای سعدالسلطنه، سرای نگارالسلطنه، راسته وزیر، سرای بهشتیان، قیصریه، گرمابه رضوی، سرای شترخان و قهرمانی محیطی آرام را برای همه گردشگران و علاقمندان به بناهای تاریخی ایجاد نموده است.

مقر اصلی فرماندهی روزگاران قدیم کشور

کاخ چهل ستون دومین مقصد اصحاب رسانه بود که چسبیده به میدان اصلی شهر بوده و شلوغی های روزانه به خوبی تاریخ این شهر را به بازدید نمایندگان آن معرفی می نماید.

تاریخ ایران را که مطالعه کنیم و در آن دقیق شویم، به نام ها و سلسله های کوچک و بزرگی بر می خوریم که سرگذشت این کشور را رقم زده اند؛ گاه آن را بر عرش اعلاء نشانده و گاه به پایین کشانده اند. در این میان، برخی سلسله ها نامی بزرگ از خود برجای گذاشتند یکی از آنها، سلسله صفوی است که هنر، معماری، علم و دانش اسلامی را به برترین و بالاترین حد خود رساندند و شاهکارهایی بی نظیر خلق کردند. در ساختمان هایی که هنر و معماری به کار رفته هر بیننده ای را مسحور و او را شیفته چیره دستی و دانش سازنده می نماید.

یکی از این ساختمان های دل انگیز که در دوره صفویه ساخته شده، عمارت کلاه فرنگی یا کاخ چهل ستون قزوین است. سازه ای با شکوه که در اوایل تاسیس سلسله صفویه بنا و الهام بخش برخی سازه های بعدی در دیگر نقاط کشور شد. این عمارت کلاه فرنگی، زمانی که قزوین پایتخت صفویان در کشور بود و شاه طهماسب صفوی بر ایران حکمرانی می کرد، مقر اصلی فرماندهی و اداره کشور به شمار می آمد.

هنگامی که نام کاخ چهل ستون به میان می آید، فکرها به سمت کاخ چهل ستون اصفهان می رود. شاید کمتر کسی است بداند که کاخ چهلستون دیگری نیز در قزوین وجود دارد که بنا به دستور شاه طهماسب دومین پادشاه سلسله صفویه بنا شد. این کاخ که در قلب بخش تاریخی شهر قزوین و در میان باغی مربع شکل به نام باغ سعادت قرار گرفته است، به عمارت کلاه فرنگی نیز مشهور است. کاخ چهل ستون در زمانی که قزوین پایتخت ایران بوده، عمارت شاهی شاه طهماسب صفوی، پادشاه وقت به شمار می رفته است.

هر چند اکثر نقل قول های تاریخی بیان می نمایند که این بنا و باغ به دستور شاه طهماسب صفوی ساخته شده؛ اما در برخی منابع آمده که این بنا در زمان شاه عباس احداث یا اینکه به شکل امروزی خود در آمده است. نقل شده کاخ هشت بهشت اصفهان با الهام از این بنا ساخته شده است.

امروزه کاخ چهل ستون قزوین به موزه خوشنویسی تبدیل شده و آثار برخی از خوشنویسان و خطاطان هنرمند و به نام ایرانی مانند مالک دیلمی، میرعماد قزوینی، درویش عبدالمجید، محمد حسین عماد کتاب به همراه آثار و اشیایی تاریخی که از کاخ به دست آمده در آن نمایش داده می گردد. این عمارت در سال 1334 به شماره 389 در فهرست آثار تاریخی ایران به ثبت رسیده است.

از گراند هتل و دولتخانه تا عالی قاپو

اصحاب رسانه در بازدید بعدی خود با عبور از کنار نخستین هتل بنا شده در کشور با نام گراند هتل که امروز نیازمند توجه مسئولین برای مرمت است و عبور از کنار دیوارهای دولتخانه از سردر عالی قاپو بازدید کردند. سردر عالی قاپو یکی از آثار تاریخی و گردشگری در شهر قزوین است که در ابتدای خیابان سپه – نخستین خیابان ساخته شده در ایران – قرار گرفته است. این بنا سردر یکی از هفت در ورودی به ارگ سلطنتی صفویان بوده است و در اصلی جنوبی است که به خیابان و میدان شاه باز می شده و تنها در از این مجموعه است که اکنون به یادگار مانده است.

این بنا نخست در دوره شاه طهماسب ساخته شده و در زمان شاه عباس اول به صورت کنونی تغییر شکل یافته است. در دوران ناصر الدین شاه نیز، تعمیرات و اضافاتی صورت گرفت و در دوران پهلوی اول به علت اقامت پلیس در آنجا ابتدا نام نظمیه و سپس شهربانی در ترنج بالای سردر به خط عبدالعلی پزشکیان معلم خط قزوینی، گچبری شد و در زمان پهلوی دوم قسمت اضافی بالای سردر را در زمان پهلوی دوم حذف کردند. بر پیشانی این سردر رفیع که 17 متر ارتفاع دارد، کتیبه ای با کاشی معرق به خط ثلث از علی رضا عباسی - خوشنویس معروف عهد صفوی - جلوه گر است. بر فراز این کتیبه، پنجره مشبک بزرگی از کاشی قرار گرفته است. بیش از دو گوشوار بلند در طرفین سردر بر بالای طاق نمایی واقع شده که بنا را به ساختمان های هم جوار پیوند می داده است.

این سردر، ورودی اصلی به دولتخانه دوران صفویه بود. بنای سر در شامل ایوان رفیع ورودی با قوس تیزه دار و سه ریف طاق نما در طرفین آن است. گوشواره هایی با ستون نماهای آجری در دو طبقه، نمای سردر را تکمیل می نمایند. هشتی متصل به ایوان ورودی به شکل هشت ضلعی است و در طرفین محور ورودی آن اتاق های نگهبانی قرار گرفته است. در این هشتی پلکان هایی دیده می گردد که به طبقه بالا - صندلی نقاره زنان - راه می یابند. کتیبه و شباک کاشی، تنها تزیینات باقی مانده در ایوان ورودی است. در طرف شرقی این سردر که پیش از مشروطیت رختشوی خانه بود، مدرسه ای به نام امید در سال 1320 قمری احداث شد که از اولین مدارس نوین ایران می باشد.

نهایتا اصحاب رسانه برای دیدین گوشه ای از جاذبه های طبیعی قزوین در بوستان جنگلی باراجین حضور پیدا کردند تا گوشه کوچکی از طبیعت زیبای این استان را مشاهده نمایند. پارک جنگلی باراجین یا پارک جنگلی فدک در منطقه باراجین شهر قزوین واقع شده است. این بوستان با مساحت 1500 هکتار از بزرگترین پارک جنگلی های کشور محسوب می گردد. قله مردمی، رودخانه ارنزک، دسترسی آسان و اشراف به شهر قزوین را می توان از ویژگی های بوستان باراجین دانست.

گشت در این بوستان زیبا آن هم با اتوبوس ویژه گردشگری شهرداری قزوین فرصت را برای مشاهده بهتر طبیعت فراهم می کرد. این بوستان به وسعت 1500 هکتار در ارتفاعات شرقی مشرف بر دره رودخانه فصلی ارنزک که از دو کیلومتری شمال قزوین شروع می گردد قرار گرفته است و یکی از نقاط خوش آب و هوا و از تفرجگاه های دیرینه مردم شهر قزوین است. پارک باراجین پذیرای شهروندان و گردشگران در فصول مختلف سال، به خصوص بهار و تابستان است.

از امکانات این بوستان می توان به زمین چمن، پیست های دوچرخه سواری و موتورسواری، سینمای تابستانه، شهربازی دالفک، آب نماهای مختلف و کمپینگ ارزان قیمت برای مسافران اشاره نمود. یکی از مهم ترین جاذبه های گردشگری این بوستان، پروژه دهکده طبیعت است؛ این مجموعه که در زمینی بالغ بر 70 هزار متر مربع احداث شده است یک مرکز با کاربری آموزشی، تحقیقاتی و گردشگری است که از امکاناتی نظیر مزرعه گاومیش ها، حیوانات اهلی، سوله گوزن ها، کبوترخانه، باغ خزندگان، سالن تاکسیدرمی، آمفی تئاتر، برکه و آبشار، آکواریوم، خانه روستایی، پارکینگ، سالن پذیرایی و فروشگاه بر خوردار است.

گزارش از سید میثاق اختر

منبع: خبرگزاری ایسنا
انتشار: 22 دی 1397 بروزرسانی: 6 مهر 1399 گردآورنده: thailandro.ir شناسه مطلب: 133

به "پایتخت 57 ساله ایران؛ از کاخ چهل ستون تا سعدالسلطنه" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "پایتخت 57 ساله ایران؛ از کاخ چهل ستون تا سعدالسلطنه"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید