تشکیل کارگروه تخصصی آنالیز گسل های فعال؛ یک اورژانس ملی - تور تایلند ارزان

دکتر مرتضی فتاحی در گفت وگو با خبرنگاران، با تاکید بر این که پیش از ساخت و ساز بیشتر ضرورت فوری است که نقشه گسل های فعال ایران کامل گردد، در این باره شرح داد: به عنوان مثال مطالعات موردی و محدود اما ارزشمند دیرینه زلزله شناسی صورت گرفته در تهران از یک سو وجود گسل ری را زیر سوال برده است. از سوی دیگر گسل پردیسان را به عنوان گسل پنهان مطرح نموده است. از همین رو اخیراً در نقشه گسل های تهران محل این گسل ها به صورت خط چین مطرح شده است. این گسل ها نقش اساسی در تحلیل خطر زلزله تهران دارند. بنابراین پیش از هر نوع ساخت و ساز نو لازم است تکلیف این گسل ها معین گردد.

رئیس بخش سن یابی موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران با بیان این که طی حدود 40 سال گذشته حدود 15 زلزله مخرب بالای بزرگای 6 و نیم در ایران اتفاق افتاده است و هر آن احتمال وقوع یک زلزله بزرگ می رود، اعلام نمود: از این رو باید سازه ها را محکم و مقاوم در مقابل زلزله بسازیم. مقاوم سازی هزینه دارد. پس باید بدانیم سازه ها و تأسیسات را مقاوم در مقابل چه زلزله ای و با چه بزرگا و شدتی بسازیم تا هزینه ها بهینه گردد.

دکتر فتاحی توضیح داد: عامل وقوع زلزله، گسل های فعال هستند و لازم است به اندازه فعالیت آن ها بپردازیم. سپس نقشه دقیق گسل های فعال را ترسیم کنیم. سپس پهنه بندی و کدبندی کنیم. آنگاه به ساخت سازه و تأسیسات اقدام کنیم.

وی گفت: در ایران در ارتباط با زلزله و گسل های فعال کارهای مهم و با ارزشی به وسیله سازمان ها، مراکز و موسسات مختلف صورت گرفته است، اما مطالعات به صورت موردی صورت گرفته، هر مورد به وسیله گروه خاصی صورت گرفته و این موارد جوابگوی احتیاج مملکت نبوده است و بعضا از دقت کافی برخوردار نبوده است. به این علت که در حال حاضر موضوع زلزله و موارد مرتبط با زلزله و گسل های فعال زلزله به وسیله نهادهای مختلف و بعضاً به صورت موازی در ایران مورد مطالعه و تحقیق قرار می گیرد از جمله این نهادها، سازمان زمین شناسی زیر نظر وزارت صنعت، معدن و تجارت، مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی زیر نظر وزارت راه و شهرسازی، پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله و موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران زیر نظر وزارت علوم و سایر مراکز زیر نظر سایر وزارتخانه ها و شهرداری هاست.

رئیس بخش سن یابی موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران یادآور شد: با توجه به محدودیت امکانات اقتصادی و تجهیزاتی و تخصصی و جلوگیری از انجام کارهای موازی، باید از کلیه امکانات موجود کشور استفاده بهینه گردد و لازم است این مطالعات تحت راهنمایی یک کارگروه تخصصی ملی ساماندهی گردد. به عبارت دیگر مطالعات به صورت سازمان یافته، انجام گردد.

وی در ارتباط با کارگره تخصصی هم شرح داد: به یک برنامه مدون و مدیریت بالادستی با هدف بهره گیری از همه نیروهای متخصص و امکانات ذی ربط جهت سازمان دهی این مهم در کشور احتیاج فوری است. از این رو پیشنهاد می گردد به صورت فوری کارگروه تخصصی آنالیز گسل های فعال با حضور نمایندگان کلیه نهادهای مرتبط تحت نظر مدیریت بالادستی تشکیل گردد.

رئیس بخش سن یابی موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران درباره تعریف و کاربرد پهنه بندی و کدبندی، اعلام نمود: زون بندی یا پهنه بندی منطقه ها بر اساس نقش زلزله عبارت از تقسیم کردن نواحی جغرافیایی به درجات مختلف برحسب واکنش در مقابل زلزله است. نقشه پهنه بندی لرزه ای بر پایه متغیر شتاب جنبش نیرومند زمین و برای دوره بازگشت های مختلف تهیه و ارائه می گردد و شامل پهنه بندی های خطر بسیار بالا، بالا، نسبتاً بالا، میانه، نسبتاً پایین و پایین است. یعنی مشخص می گردد که آیا روی این گسل می توان ساخت و ساز انجام داد یا خیر و تا چه فاصله ای از گسل چه نوع بنایی را می گردد ساخت. سپس کدبندی برای ساخت و ساز انجام می گردد، یعنی قوانین حاکم بر طراحی، ساخت، بازسازی و ترمیم و تعمیر انواع ساختارها. کدها حداقل ملزومات جهت امن بودن کافی سازه جهت ساکنین را معین می نمایند.

به گزارش خبرنگاران، نقشه فوق از مقاله نظری و همکارانش (2010) گرفته شده است/ Hamid Nazari, Jean‐François Ritz, Reza Salamati, Alireza Shahidi, Hasan Habibi, Manuchehr Ghorashi, Alireza Karimi Bavandpur . (2010). Distinguishing between fault scarps and shorelines: the question of the nature of the Kahrizak, North Rey and South Rey features in the Tehran plain (Iran)