گردشگری عشایری فارس چشم به راه توسعه زیرساختها است - تور تایلند ارزان

زندگی عشایر کوچنده فارس بعلت ارتباط تنگاتنگ با جاذبه های طبیعی و بهره گیری از فرهنگ و سنتهای ارزشمند نقش مهمی را در رونق جهانگردی این استان ایفا می نماید که بهره گیری از این ظرفیت مهم به علت فراهم نشدن زیرساختهای لازم با مسائل بسیاری روبرو است.

ﮐوچ عشایر قشقایی در استان فارس یاد عشﻖ و مهربانﯽ دارد، نﯽ لبﮏ عشایر کوچ رو آواز اندوه ایل است که از نای جوان عشایری بیرون می جهد، جوان قشقایی عشایری نان جوین را دوست دارد، کار در سرمای زمستان و گرمای تابستان را در کنار ایل دوست دارد، کتری چایش بی دسته است و دسته داسش تاول بسته و همین جلوه های نای و نی در منطقه ها عشایری و در میان سیاه چادرهای ایل چشم اندازهای زیبایی از جهانگردی عشایری را به تصویر کشیده است.

کوچ ذات زندگی عشایر است و طبیعت خانه آنها و روزی بخش زندگیشان؛ هرچند زندگی عشایر با دشواری های بسیاری همراه است اما برای شهرنشینانی که شلوغی شهر، بوی دود، معطلی پشت چراغ قرمز و سکونت در خانه های سیمانی، تکراری و خسته نماینده شده، پناه آوردن به دامان طبیعت تنها راهی است که می تواند آرامش از دست رفته را به آنها بازگرداند. این روزها استفاده از ظرفیت جهانگردی عشایر و تماشا و تجربه زندگی عشایرنشینان مورد توجه قرار گرفته و جذابیت های بسیاری را برای جهانگردان داخلی و خارجی ایجاد نموده است.

سرمایه گذاری 12 هزار میلیارد تومانی در منطقه ها نمونه جهانگردی

این در حالیست که استان فارس به علت برخورداری از اکوسیستم های عشایر و معروفیت در زندگی کوچ نشینی از توان بالایی برای تبدیل شدن به قطب اصلی جهانگردی عشایر در ایران بهره می برد. ظرفیتی که مغفول مانده و آنطور که شایسته است مورد توجه قرار نگرفت.

اخیرا احمد تجری، مدیرکل دفتر سرمایه گذاری، زیرساخت و منطقه ها نمونه جهانگردی کشور بر ضرورت استفاده از ظرفیت های جامعه عشایری فارس برای توسعه منطقه ها نمونه تأکید کرد و با بیان اینکه در منطقه ها نمونه جهانگردی به علت واگذاری ها و ساخت و سازهای اجرا شده با مسائل زیادی روبرو هستیم، یادآور شد که بسیاری از این مسائل فرابخشی و بین دستگاهی است.

وی با اشاره به اینکه تا به امروز سرمایه گذاری 12 هزار میلیارد تومانی در منطقه ها نمونه جهانگردی اجرا شده و اشتغال بیش از 4 هزار نفر با ایجاد و بهره برداری از این منطقه ها اجرا شده، گفت که مسائل جهانگردی در منطقه ها عشایری شناسایی شده و در حال برطرف شدن هستند؛ البته بعضی از این مسائل قابل حل هستند و بعضی دیگر دارای پیچیدگی هایی هستند که زمان بیشتری برای برطرف آن احتیاج است.

تنوع قومیت ها و ایلات و عشایر در فارس

با این حال کوچ سنتی عشایر از ییلاق به قشلاق و بالعکس، منظره ها طبیعی و زیبای مسیر کوچ از جمله آبشارها، تنگه ها، مراتع سرسبز و رودخانه ها از جاذبه های جهانگردی منطقه ها عشایری فارس بشمار می روند که باید بیش از پیش مورد توجه قرار بگیرند.

مهران نامداری، فعال فرهنگی و اجتماعی جامعه عشایری استان فارس هم که معتقد است استان فارس به علت شرایط ویژه ای که از نظر اقلیمی و آب و هوایی دارد یک ایران کوچک محسوب می گردد.

وی پیرامون اینکه جهانگردی عشایری فارس چشم به راه توسعه زیرساختها است، اظهار کرد: فارس به علت پراکندگی و تنوع اقوام و قومیت هایی که در این استان وجود دارد از شرایط مطلوبی برای رونق جهانگردی عشایر بهره می برد.

این فعال فرهنگی و اجتماعی جامعه عشایری ادامه داد: در استان فارس قومیت های مختلفی از جمله قشقایی، لر، ایلات خمسه، ایلات کوهمره و طوایف مستقل حضور دارند، لذا این استان هم به علت تنوع قومی و پراکندگی جغرافیایی و هم به خاطر جمعیت گسترده اقوام و قومیت های مختلف قطب عشایر سیار، نیمه سیار و عشایر اسکان یافته در کشور محسوب می گردد.

نامداری با بیان اینکه عشایر درصد قابل توجهی از جمعیت استان فارس را تشکیل می دهند، گفت: زندگی عشایر به واسطه حضورشان در دامان طبیعت از نظر سبک و شیوه زندگی جذابیت ویژه ای دارد؛ عشایر برای فراوریات محصولات و امکانات مورد احتیاج زندگی خود مستقل هستند و در حوزه فرهنگی نیز از فراوریات هنری و صنایع دستی زیبا و متنوعی در رشته های مختلف بهره می برند.

وی فرش دستباف، گلیم و گبه را از مهمترین فراوریات عشایر در حوزه صنایع دستی دانست و گفت: عشایر فارس در حوزه صنایع دستی ظرفیت بالایی دارند و این دانش به صورت تجربی و سینه به سینه از نسل های گذشته به عشایر نشینان امروز منتقل شده است و در حال حاضر شاهد فراوریات ارزشمندی از عشایر در این عرصه هستیم.

ضرورت حمایت از هنرمندان و بانوان عشایر

نامداری پیرامون اینکه جهانگردی عشایری فارس چشم به راه توسعه زیرساختها است، اعلام کرد: ایجاد زیرساختها، اعطای تسهیلات کم بهره و حمایت مالی از فراوری نمایندگان صنایع دستی باید در دستور کار مسئولان قرار بگیرد تا افراد فعال در این عرصه بتوانند فراوریات فاخری در حوزه صنایع دستی داشته باشند. بعلاوه ایجاد بازارچه های موقتی و دائمی برای عرضه صنایع دستی در جامعه عشایری استان فارس لازم است.

وی مطرح نمود: متاسفانه عده ای افراد سودجو و دلال به سراغ بانوان عشایر می روند و آثار ارزشمند آنها را با قیمت ناچیز خریداری می نمایند؛ این افراد آثار هنری عشایر را با قیمت های گزافی به سایر کشورها از جمله کشورهای حوزه خلیج فارس و اروپا صادر می نمایند. دلالان در حالی از این اقدام سود کلانی به جیب می زنند که از صفر تا صد این آثار ارزشمند به وسیله بانوان عشایر در سیاه چادرها فراوری می گردد.

مدیرعامل سازمان مردم نهاد جمعیت جوانان عشایر فارس گفت: احتیاج است که بانوان و هنرمندان توانمند عشایر برای ایجاد کارگاه های صنایع دستی مورد حمایت ویژه قرار بگیرند تا بتوانند از این طریق درآمدزایی نمایند و این هنر را به نسل های آینده منتقل نمایند. بعلاوه این کار باعث می گردد هنر عشایر ماندگار بماند و از بین نرود.

لزوم ماندگاری شیوه سنتی زندگی عشایر

وی عنوان داشت: به علت کم توجهی به این مسائل نسل امروز عشایر از شیوه سنتی زندگی در منطقه ها عشایر کمتر استقبال می نماید و همین موضوع موجب شده بعضی از نقوش، طرح ها و ایده های خاص در حوزه صنایع دستی عشایر به فراموشی سپرده گردد و از بین برود.

نامداری برگزاری کلاسهای آموزشی را از دیگر راهکارها برای حمایت از هنرمندان عشایر دانست و گفت: امروزه به علت زندگی مدرن و پر دغدغه در شهرها، زندگی عشایر در طبیعت که از سادگی بسیاری برخوردار است مورد توجه جهانگردان قرار گرفته است و جهانگردان علاقمند شده اند که در سیاه چادرهای عشایر زندگی کردن را تجربه نمایند و شب را به صبح برسانند.

این فعال در حوزه عشایر اضافه نمود: احتیاج است دولت از فعالان و علاقمندان حوزه بومگردی و جهانگردی در منطقه ها عشایری حمایت کند، چرا که ظرفیت های قابل توجهی در این منطقه ها وجود دارد. اگر زیرساختهای جهانگردی در منطقه ها عشایری فراهم گردد و امکانات لازم در اختیار عشایر این منطقه ها قرار بگیرد می تواند ارزآوری بالایی برای استان فارس در پی داشته باشد.

وی گفت: در حال حاضر صنعت جهانگردی در کشورهای پیشرفته جهان به صورت ویژه مورد توجه قرار گرفته است اما از این صنعت مهم در کشور ما آنطور که باید حمایت نمی گردد.

مسئول کانون فرهنگی هنری استاد محمد بهمن بیگی اضافه نمود: سادگی زندگی عشایر، استفاده از طبیعت بکر و آب و هوای پاک منطقه ها عشایری، آشنایی با بازی های بومی و محلی، تنوع در فراوریات غذایی و صنایع دستی کوچ نشینان از جاذبه های مهم جهانگردی در این منطقه ها بشمار می رود.

وی بیان داشت: جهانگردان می توانند خودشان مشوقی برای ترغیب سایر افراد علاقمند به سکونت در سیاه چادرهای عشایر باشند و آنها را برای سفر در این منطقه ها تشویق و ترغیب نمایند.

کدام منطقه ها عشایری فارس جاذبه جهانگردی دارند؟

نامداری یادآور شد: منطقه ها ییلاقی و قشلاقی در شهرستان های سپیدان، آباده، فیروزآباد، فراشبند، قیروکارزین، کازرون و بخش هایی مانند سیاخ دارنگون، دشت ارژن و کوهمره سرخی در اطراف شیراز از جمله منطقه های هستند که از بسترهای خدادادی و طبیعی برای جهانگردی بهره می برند.

وی گفت: بومگردی های سنتی خوبی در بعضی از این منطقه ها ایجاد شده است اما اگر از این بومگردی ها حمایت گردد قطعا می توانند به صورت شکیل تر و بهداشتی تر خدمات بهتری را ارائه دهند.

نامداری با بیان اینکه توسعه منطقه ها جهانگردی عشایر به درآمدزایی و اشتغالزایی یاری شایانی می نماید، گفت: توان جهانگردی در منطقه ها عشایری وجود دارد اما نباید به صورت شعاری بلکه باید در عمل از این پتانسیل استفاده گردد.

بروکراسی ادارای مانع از حضور سرمایه گذاران در عرصه جهانگردی عشایر

وی با اعتقاد به اینکه تبلیغات سهم بسزایی در جذب رسانه دارد، گفت: جهان، جهانی ارتباطات و رسانه است؛ بنابراین انجام تبلیغات در فضای مجازی و حقیقی و استفاده از آخرین امکانات در زمینه اطلاع رسانی برای جذب جهانگردان از اهمیت زیادی برخوردار است.

فعال فرهنگی و اجتماعی جامعه عشایری اظهار کرد: بسیاری از افراد علاقمند هستند که در حوزه جهانگردی عشایری فعالیت نمایند اما به علت پاس کاری و بروکراسی های ادارات انگیزه خود را برای این کار از دست می دهد.

مشکل عدم پوشش آنتن دهی و سیستم های برق

استان فارس در حالی از ظرفیت های قابل توجه در حوزه جهانگردی عشایر بهره می برد که هنوز هم با مسائل بسیاری در حوزه زیرساختها روبرو است. عدم پوشش آنتن دهی و اینترنت و معضلات مربوط به ایل راه ها و مسیرهای تردد عشایر از مهمترین مسائلی است که مانع توسعه جهانگردی در این منطقه ها شده است.

عبدالحمید کریمی، مدیرکل امور عشایر استان فارس هم در رابطه با مشکل زیرساختهای جهانگردی در استان فارس گفت: مشکل عدم پوشش آنتن دهی و سیستم های برق از عمده ترین معضلات منطقه ها عشایری برای توسعه جهانگردی محسوب می گردد؛ بعضی از عشایر هنوز هم امکان دسترسی به برق ندارند و به بهره گیری از پنل های خورشیدی متوسل شده اند.

مدیرکل امور عشایر استان فارس با اعتقاد به اینکه جهانگردان علاقمند در این حوزه تمایل زیادی به نزدیک بودن با طبیعت دارند، گفت: در کوشش هستیم که با معرفی بهتر توانمندی های عشایر و بعلاوه درک بهتر از درخواست ها و احتیاجهای جهانگردان داخلی و خارجی زمینه بهتری برای استفاده از این منطقه ها و رشد و شکوفایی مالی عشایر را فراهم کنیم .

27 هزار خانوار عشایر کوچنده در عرصه های مرتعی استان فارس

وی با اعتقاد به اینکه استان فارس نگین اقوام ایران است، گفت: حدود 27هزار خانوار عشایر کوچنده در عرصه های مرتعی استان فارس حضور دارند که 50 درصد این عشایر از ایل قشقایی، 25درصد از ایل خمسه، 15درصد عشایر لر بویر احمد و ممسنی و 10 درصد از طوایف مستقل هستند.

مدیرکل امور عشایر استان فارس ادامه داد: این جمعیت حدود 120هزار نفر هستند و وابستگی آنها از نظر دامداری به طبیعت است؛ البته این خصیصه عشایر که از طبیعت الهام می گیرند جاذبه های جهانگردی و جهانگردی خوبی را در استان فارس ایجاد نموده است.

کریمی با بیان اینکه استان فارس از 14 بومرگردی و جهانگردی عشایری بهره می برد، گفت: بخش عظیمی از ظرفیتی که در بومگردی و جهانگردی وجود دارد به وسیله بانوان عشایری استان مدیریت و راهنمایی می گردد که این پتانسیل ها مورد استقبال جهانگردان خارجی و داخلی هم قرار گرفته است.

جذابیت های زندگی عشیره ای

وی یادآوری کرد: زندگی عشیره ای از پرورش دام گرفته تا تأمین مواد لبنی و صنایع بافندگی و ریسندگی جاذبه جهانگردی خوب و قدرتمندی را برای عشایر ایجاد نموده است؛ بعلاوه استفاده از گیاهان دارویی که در منطقه ها عشایری استان فارس وجود دارد زمینه جهانگردی را در این منطقه ها فراهم نموده است .

کریمی با بیان اینکه در استان فارس بنا به تقاضا و تاییدیه ای که اخذ می گردد در منطقه ها ییلاقی، قشلاقی و میان بند جاذبه های جهانگردی ایجاد می گردد، گفت: با توجه به ظرفیت ها و توانمندی های که در این منطقه ها وجود دارد، شرایط بومگردی و جهانگردی مهیا شده است. به عنوان مثال در منطقه ها قشلاقی شاهد جاذبه های جهانگردی در فراشبند و فیروزآباد هستیم و در منطقه ها ییلاقی در پیرامون شهرستان های سپیدان، پاسارگاد و ارسنجان از بومگردی ها و جاذبه های جهانگردی قابل توجهی برخوردار هستیم. در منطقه ها میان بند هم بومگردی های خوبی در شیراز و بخشی از فیروزآباد ایجاد شده است.

توسعه جهانگردی عشایری در گرو ارائه خدمات کیفی مناسب

امروزه پیچیدگی ها و تنوع ارائه خدمات به جهانگردان بگونه ای است که فعالان صنعت جهانگردی احتیاجمند بازنگری در روش هایی پیشین و اتخاذ روینمودهای تازه و پویا برای جذب جهانگرد هستند؛ در واقع جاذبه های جهانگردی به تنهایی موجبات سفر و رونق این صنعت را فراهم نمی نمایند، بلکه شناخت سازوکار و توسعه امکانات مورد توجه مخاطبین و شیوه ارائه خدمات کیفی از ملزومات این توسعه بشمار می روند. آژانس های جهانگردی مهمترین واسطه در عرصه جهانگردی عشایری هستند که برنامه ریزی به وسیله آنها می تواند یاری شایانی به رونق جهانگردی در این عرصه کند.

ابراهیم بختیاری، سرپرست معاونت جهانگردی اداره کل میراث فرهنگی، جهانگردی و صنایع دستی استان فارس اظهار کرد: کوچ عشایر یکی از زیباترین و بی نظیرترین جاذبه های جهانگردی محسوب می گردد که از روینمودهای تازه توریسم بین الملل نیز بشمار می رود؛ جامعه عشایری در بسیاری از کشورها وجود دارد که البته فرهنگ بسیاری از آنها از فرهنگ غنی ایران گرفته شده است. اما بحث جهانگردی عشایر در کشور ما و استان فارس به علت تعدد در قومیت، ایلات و عشایر از جذابیت بیشتری برخوردار است و در استان فارس هم از آژانس هایی بهره می بریم که در این حوزه مشغول به فعالیت هستند.

فعالیت خوب آژانس های جهانگردی در حوزه عشایر

سرپرست معاونت جهانگردی اداره کل میراث فرهنگی فارس ادامه داد: خوشبختانه آژانس های فعال در این حوزه بسیار پیروز هستند و اگر شرایط عادی و نرمال باشد می توانند به خوبی در این زمینه فعالیت نمایند؛ این آژانس ها جهانگرد را با همین عنوان وارد می نمایند و در نوشتن آیتینری و برنامه سفرهایشان جهانگرد جهانگردی عشایری را می گنجانند؛ این اقدام بسیار مورد استقبال جهانگردان خارجی قرار میگیرد.

بختیاری اضافه نمود: امروزه ذائقه جهانگرد و جهانگرد تغییر نموده است و بسیاری از جهانگردان دیگر در سفر به کشورهایی مانند ایران در پی هتل لاکچری پنج ستاره نیستند بلکه تمایل زیادی به استفاده از ظرفیت بومگردی پیدا نموده اند؛ آنها علاقمند به آشنایی با سبک و سیاق زندگی مردم و حتی گذشتگان هستند.

تبلیغات به صورت دهان به دهان

وی اضافه نمود: آشنایی با سبک زندگی، خوراک و پوشش عشایر نیز برای جهانگردان از اهمیت زیادی برخوردار شده است. هرچند در بحث تبلیغات مربوط به جهانگردی عشایر نمی توانیم خوب عمل کنیم اما با تبلیغات دهان به دهان توانسته ایم اتفاقات خوبی را در این عرصه رقم بزنیم.

این مقام مسئول با بیان اینکه اقامتگاه های بومگردی در عشایر همان خانه های صمیمانه و محبت آمیز عشایری هستند، گفت: استان فارس از تعداد قابل توجهی اقامتگاه بومگردی عشایری برخوردار است که سه اقامتگاه به صورت فعال مشغول به خدمات رسانی در این حوزه هستند؛ چه اقامتگاه های سیار بومگردی که با کوچ عشایر جابجا می شوند و چه اقامتگاه های ثابت عشایر مورد استقبال جهانگردان قرار گرفته است .

علاقمندی بعضی جهانگردان به زندگی به صورت کاملا طبیعی

وی با اشاره به اینکه جهانگردان با حضور در منطقه ها عشایری با فرهنگ و آداب و رسوم مردم عشایر آشنا می شوند، گفت: آشنایی با فرهنگ عشایر از جذابیت خاصی برای جهانگردان برخوردار است هرچند با مسائلی در بحث زیرساخت منطقه ها عشایر روبرو هستیم.

بختیاری مشکل تردد در راه های عشایری و عدم پوشش آنتن دهی و اینترنت را از مسائل منطقه ها عشایری دانست و گفت: بازسازی راههای عشایری و فراهم کردن شبکه مخابرات در این منطقه ها ورای توسعه جهانگردی اساس توسعه استان است. هرچند اقدامات خوبی در این زمینه اجرا شده اما در رابطه با امکانات زیرساختی در حوزه عشایری به علت قرار گرفتن منطقه ها عشایری در کوه و جنگل هنوز خیلی عقب هستیم که این مسائل باید مرتفع گردد و برطرف این معضلات قطعا در دستورکار ما واقع شده است. البته محدودیت در امکانات رفاهی زندگی در این منطقه ها برای بعضی جهانگردان علاقمند به طبیعت نوعی جاذبه محسوب می گردد.